Een van de bijzonderste werken die ik ooit gezien heb was "Descent into Limbo" van Anish Kapoor op de Documenta Kassel (1992) en is nu in de collectie van het Museum De Pont in Tilburg.In de centrale hal in De Pont opent een deur naar dit werk. "Descent into Limbo" bevindt zich in een van de "wolhokken" van De Pont. Midden op de vloer ligt een zwarte cirkel. Het ronde vlak is zo’n 60 centimeter in doorsnee en is intens donker. De cirkel trekt onmiddellijk de aandacht, maar roept tegelijkertijd ook vragen op. Kijken we naar een plat vlak of naar een duistere diepte? De twijfel over hetgeen men waarneemt, maakt dat het werk met een zekere voorzichtigheid benaderd moet worden. Een verkeerde stap zou immers een val kunnen veroorzaken. De visuele ervaring van het werk conditioneert menselijk gedrag en onze beweging in de kleine ruimte van het wolhok. Alleen met onze ogen kunnen we proberen het werk af te tasten. Langzaam groeit het besef dat we naar een zwart gat kijken. De platte cirkel is in werkelijkheid een donkere, bolvormige holte onder de vloer. Zo donker dat we geen perspectief en ruimte meer kunnen waarnemen. Anish Kapoor heeft dit effect bereikt door het gat van binnen helemaal met een donkerblauw pigment te bestrijken. Het pure pigment absorbeert al het licht en zo kunnen we geen diepte meer zien. Wat rest is het illusoire beeld van een platte, zwarte cirkel. De titel betekent letterlijk: afdaling in het ongewisse (bron: De Pont Tilburg).
Anish Kapoor is een Engelse beeldhouwer van Indiase origine, wiens kleur- en vormentaal doet denken aan hindoeïstische rituelen en symbolen. Zijn werk verbeeldt het verlangen naar een samensmelting van tegengestelde principes als geest en materie, absentie en presentie, vrouwelijk en mannelijk. Het pigment symboliseert goddelijke aanwezigheid en dematerialiseert als het ware de aardse vormen van de sculptuur die het bedekt. Het pigment in Kapoors werk verwijst ook naar de Westerse kunst, met name naar het werk van Yves Klein en Barnett Newman, die net als hij met kleur het transcendente willen bereiken. Voor meer informatie kijk op Kunstna1945.
Het is niet verwonderlijk dat dit werk een van de kunstwerken is in de prachtige kunstdocumentaire "Vensters naar de leegte" (2005) van de Boeddhistische Omroep Stichting. Het boeddhisme stelt dat de werkelijkheid zoals wij die zien een illusie is. Dit inzicht wordt uitgedrukt in het begrip leegte. Maar die leegte is niet het exclusieve bezit van het oosten. Met name de beeldende kunst van de afgelopen eeuw heeft leegte als thema genomen en tot uitdrukking gebracht.
Kijk nu op: http://www.boeddhistischeomroep.nl/uitzending.aspx?lIntEntityId=154&lIntType=0&lIntYear=2005
Museum De Pont met links de wolhokken 
