Kunst Lage Landen legde basis voor renaissance Florence

Om verder te komen dan het gotische realisme was een tweede revolutie nodig, die zich omstreeks 1420 tegelijk en onafhankelijk van elkaar in Florence en in De Nederlanden inzette. We moeten dus over twee gebeurtenissen spreken, die weliswaar een gemeenschappelijk doel nastreefden, de verovering der zichtbare wereld, maar die in nagenoeg alle andere opzichten van elkaar verschilden (vgl. vroege renaissance van de schilder- en beeldhouwkunst en de architectuur en de nieuwe stijl in het noorden). Hoe men de stijl van de schilders in het noorden ook noemt, hun artistiek milieu was duidelijk ‘laat gotisch’. De invloed van de grote Vlaamse schilders reikte tot ver buiten hun land. Ze werden in Italië evenzeer bewonderd als de leidende Italiaanse schilders uit die tijd. Hun krachtige realisme heeft duidelijke invloed gehad op de schilderkunst van de vroege renaissance.

De eerste en waarschijnlijk doorslaggevende fase van de schilderrevolutie in Vlaanderen openbaart zich in het werk van een kunstenaar van wie de naam niet met zekerheid bekend is: Hans Memling. Als men werken van Memling vergelijkt met de meest verwante werken, de Frans-Vlaamse schilderingen van de internationale stijl, dan ziet men dat het in deze traditie pas. Tezelfdertijd maakt men kennis met een nieuw schilderkunstig verschijnsel. Men krijgt hier namelijk voor het eerst het gevoel door het oppervlak van het paneel heen te kijken naar een ruimtelijke wereld, die alle wezenlijke trekken van de werkelijkheid van alledag bezit: onbegrensde diepte, vastheid, samenhang en compleetheid.

Italianen claimen graag dat zij onder aanvoering van Michelangelo, Rafael en Leonarda da Vinci de renaissance hebben bedacht. Een Nederlands kunstinstituut in Florence toont nu aan dat de basis voor de ’wedergeboorte’ van de kunsten al in Vlaanderen werd gelegd. Een expositie in het hol van de leeuw. Maar het is bovenal een wonder dat de 'Triptiek voor Benedetto Pagagnotti' van Hans Memling (zie foto's resp. achterkant van zijpanelen, middenstuk en zijpanelen) en de 'Triptiek van de (onbekende) Meester van de Heilige Orsola' voor het eerst weer in hun oorspronkelijke samenstelling te zien zijn.

’Florence en de oude Nederlanden: dialoog tussen kunstenaars als Jan van Eyck en Ghirlandaio, Memling en Rafael 1430-1530’, t/m 26 okt. 2008. Palazzo Pitti in Florence. In het tekeningenkabinet van de Uffizi worden t/m 2 sep. 2008 tekeningen uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden uit eigen bezit getoond. Beide tentoonstellingen, die door het NIKI in Florence (Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut) zijn opgezet, maken deel uit van het ’Festival Olandiamo?’ (curatoren: Wouter Kloek en Bert Meijer).

Kijk voor uitgebreide informatie op:
http://www.bndestem.nl/algemeen/cultuur/3324956/Kunst-uit-de-lage-landen-in-Florence.ece
http://www.expatica.com/nl/life_in/feature/Olandiamo_-Dutch-art-in-Florence.html
http://www.trouw.nl/deverdieping/overigeartikelen/article1045887.ece/Vlaamse_meesters_op_zegetocht_in_Florence
http://www.wereldomroep.nl/actua/nl/cultuur/080625_olandiamo
http://medievalnews.blogspot.com/2008/08/art-exhibit-florence-and-ancient-low.html
http://www.blogdolcevita.com/post/411/art-exhibitions-florence-flemish-painters-on-exhibition-at-palazzo-pitti
http://www.ad.nl/cultuur/2403455/Nederlanders_leermeester_in_Florence.html