Medardo Rosso... de impressionistische vernieuwer

Medardo Rosso, Madame X (1896), Ca' Pesaro

Het werk van de Italiaan Medardo Rosso (1858-1928) markeert, niet minder dan dat van Rodin, het begin van de moderne beeldhouwkunst. Het heeft vooral in Italie een beslissende invloed gehad: er loop een rechte lijn van Rosso, via de Futuristen, Fontana en Manzoni, naar de Art Povera. In 1898 ontstaat er naar aanleiding van Rodin's "Balzac" een bittere en vruchteloze strijd tussen de twee kunstenaars over de vraag wie het impressionisme in de beeldhouwkunst heeft geïntroduceerd. Alleen door de futuristen in zijn waarde herkend, wordt Rosso allengs vergeten. Pas eind 20de eeuw, nu Rodin's faam Rosso niet meer totaal overschaduwt en het beeld van de 19de eeuw meer nuances heeft gekregen, heeft men meer oog voor de vernieuwende en radicale in Rosso's werk. In ieder geval hebben beide kunstenaars in de tweede helft van de negentiende eeuw het gladde oppervlak van het classicistische beeld aangetast. In hun (impressionistische) beelden lijken de vormen van binnen uit te zijn ontstaan, vanuit het thema zelf. Zij kunnen niet meer als een imitatie van de werkelijkheid worden gedefinieerd.

Toch plaatste plaatste zijn straat- en tuinscènes in een sfeervol decor, dat op zichzelf een kwetsbaar materiaal leek te zijn; hierin ging Rosso verder dan Rodin. Hij plaatste er converserende mensen, buspassagiers of lezers in. "Het menselijke gezicht is niet langer een omhulsel, een onbeweeglijke vorm, want niets is onbeweeglijk en alles maakt deel uit van de gehaaste en veelvoudige improvisaties van het universum", aldus Rosso. Voor meer informatie over Rosso en zijn plaats binnen de moderne kunstkijk dan op
Beeldendekunstna1945 onder Overzicht stromingen,stijlen en groepen/Moderne Italiaanse beeldhouwkunst.

Mijn eerste echte kennismaking met Rosso was vorig jaar in het prachtige Ca' Pesaro, International Gallery of Modern Art in Venetië (Museiciviciveneziani). Het heeft veel indruk op mij gemaakt. Maar liefst acht beelden van Rosso zijn daar te bekijken. Het impressionisme straalt ervan af. Heel gevoelsmatig heeft hij de beelden bijna onherkenbaar vormgegeven. Deze uitstraling heb ik bij Rodin nog nooit gevoeld. Ervaar dit zelf en beoordeel.

Gelukkig kunt u ook beelden van Rosso dichter bij huis bekijken: Openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim Antwerpen (Kikirpa) en Het Kröller-Müller Museum Otterlo ("Glimlachende vouwenkop, 1890 KMM.nl en Kind in de zon, 1892).