Parmigianno's vrouwenfiguren in Fontainebleau

Primaticcio en assistenten, Chambre de la Duchesse d'Atampes (decoraties)

Voor Frankrijk zelf schiep Fontainebleau het artistieke klimaat waardoor de Franse kunst aansluiting vond bij de toonaangevende Italiaanse, hetgeen mogelijk gemaakt door een ambitieus "vorstelijk" mecenaat van kunsten en cultuur. Het hof van Fontainebleau werd in de 16de eeuw de culturele centrum van Frankrijk en groeide in enkele decennia uit tot een der belangrijkste en invloedrijkste artistieke centra van geheel Europa.

Een van de belangrijkste vernieuwingen die in Fontainebleau werden ingevoerd en van daaruit doorgegeven, was de combinatie van frescoschilderkunst met sculpturaal stucwerk. Door zijn plasticiteit bracht het stucwerk een nieuw scala van fantasierijke decoratieve vormen met zich, zoals het "rolwerk", dat een van de meest karakteristieke ornamenten van de maniëristische kunst in heel Europa is geworden. "Rolwerk" is een ornament, bestaande uit repen of banden met omkrullende zijkanten of uiteinden, waardoor een ruimtelijk effect wordt bereikt.

Mede door Fontainebleau zijn de Italiaanse maniëristische tendensen doorgedrongen tot de belangrijkste andere Europese cultuurcentra, met name Vlaanderen, de Noordelijke Nederlanden en het hof van Rudolf II te Praag. Een grote rol heeft hierbij de prentkunst gespeeld. Nog zeker twee eeuwen is Fontainebleau een trekpleister gebleven voor kunstenaars en kunstliefhebbers, hoewel haar grote invloed op de Europese kunst al grotendeels verleden tijd was en de zetel van het Franse hof was verplaatst naar Versailles.

Het is de Italiaanse maniëristische kunstenaar Rosso Fiorentino (bekend van de "De kruisafneming" uit 1521 in de Pinacoteca te Volterra) die Frans I in 1530 een eigen hofstijl zou bezorgen in Fontainebleau. Daar is door Rosso het "rolwerk" geïntroduceerd in de "galerie Francois I" (1530-1540). Rosso's opvolger was Francesco Primaticcio, die twee jaar later dan Rosso, in 1532, in Fontainebleau arriveerde. In tegenstelling tot Rosso's kunst, die een heftige, expressieve geladenheid bezat, kan de stijl van Primaticcio decoratiever, oppervlakkiger wellicht en eleganter genoemd worden. Zijn verblijf in Rome, in 1540, bracht een verandering in zijn stijl teweeg. Hij kwam in aanraking met de kunstwerken uit de klassieke oudheid en wat belangrijker is: hij leerde het werk van Parmigianino kennen, die uitblonk in het schilderen van langgerekte, gracieuze lichamen met weinig realistische proporties. Bij de decoraties van de vertrekken zou de invloed van Parmigianino steeds weer naar voren komen, zoals blijkt uit de decoraties (zie afbeelding boven) voor de Chambre de la Duchesse d'Atampes" (1541-1545), de minnares van de koning (bron: visuele kunsten OU).

Het kasteel Fontainebleau, gelegen even buiten Parijs, is een absolute "must" voor kunstliefhebbers.

Galerie Francois I, kasteel van Fontainebleau