De stier wijkt niet uit Utrecht.


De eerste Mariakerk in Utrecht was in 1099 gewijd en de laatste resten is helaas in 1844 afgebroken. Een deel van het pandhof bleef gespaard. De vormgeving van het bouwwerk, dat als een nieuwe paltskerk was gedacht, maakte de St. Mariakerk tot een driedimensionale manifestatie van keizerlijke ideologie en macht. Met de twaalf zuilen van de arcades van het middenschip werden vanwege hun aantal ongetwijfeld de twaalf apostelen bedoeld. Pieter Jansz. Saenredam tekende in 1636 het schip vanuit de viering. De bandribgewelven, samengestelde pijlers en galerijen waren opzienbarende vernieuwingen in de vroege twaalfde eeuw. Ook zijn er tekeningen en schilderijen van Saenredam bekend van de buitenkant van de kerk. Pieter Saenredam maakte het schilderen van kerkinterieurs tot een hoogstaand specialisme en besteedde uitzonderlijk veel tijd aan de voorbereiding van een architectuurstuk. Het schilderij "Het middenschip en koor van de Mariakerk te Utrecht" voltooide hij in 1641 (zie foto). Het paneel is in het Rijksmuseum te zien. Duidelijk is te zien dat het koor in de 15de eeuw is aangepast aan de toen moderne gotische stijl. Er valt verder iets bijzonders op aan het schilderij. Drie figuren links op het schilderij staan nadrukkelijk naar een pijler te kijken waarop een reliëf is aangebracht van een stier met daaronder de volgende uit het latijns vertaalde tekst: "Hoor nageslacht, wat je in jouw tijd vertellen zult: met stierenhuiden is deze pijler in de bodem gesteld", en duidt op een veel verteld verhaal dat zich zou hebben afgespeeld tijdens de bouw van de kerk. Volgens de legende hadden de bouwers problemen met het funderen van pijlers en muren in de moerassige grond. Een Friese bouwmeester had de oplossing, maar wilde deze slechts voor veel geld openbaren. De kerk was niet bereid voor het advies te betalen en ontfutselde het geheim aan de zoon: grondvest de pijlers op stierenhuiden. De bedrogen bouwmeester nam wraak na de wijding van de kerk in 1099; hij doodde bisschop Koenraad met een dolk.

Een fragment van het stierenreliëf en opschrift bestaat nog steeds en wordt bewaard in het Centraal Museum in Utrecht.